Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, 2015 Yılı Petrol Piyasası Sektör Raporu’nu yayınladı. Rapora göre;
Üretim
-
2015 yılında rafinerici lisansı sahipleri toplam üretim miktarı bir önceki yıla göre yaklaşık %40 artarak 27,865 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam üretimin %67 lik kısmı, motorin, benzin türleri ve jet yakıtından oluşmaktadır.
İthalat
-
2015 yılında rafinerici lisansı sahipleri 28,082 milyon ton, dağıtıcı lisansı sahipleri 11,537 milyon ton ve ihrakiye teslimi lisansı sahipleri 18.844 ton olmak üzere toplamda 39,638 milyon ton petrol ithalatı gerçekleşmiştir. Toplam ithalatın %70,85 ‘i rafinerici lisansı sahipleri tarafından %29,10’u ise dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından gerçekleştirilmiştir.
-
2015 yılı için ürün bazında bakıldığında, toplam ithalatın yaklaşık %63’ü olan 25,065 milyon tonluk kısmını ham petrol ithalatı oluşturmaktadır. Toplamda en fazla petrol ithalatının yapıldığı ilk 3 ülke ise sırasıyla Irak, Rusya Federasyonu, İran olarak karşımıza çıkmakta olup, bu ülkelerden yapılan ithalat toplam petrol ithalatının %61’ini oluşturmaktadır.
-
Petrol ithalatının bir önceki yılla karşılaştırılmasından; ham petrol ithalatının % 43,41 oranında arttığı buna karşılık havacılık yakıtları ithalatında %76,34 ‘lük bir azalış olduğu görülmektedir. 2015 yılında benzin türleri ithalatı ise gerçekleşmemiştir.
İhracat
-
2015 yılında toplam petrol ihracat miktarı 10,806 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Rafinerici lisans sahiplerinin toplam ihracat içerisindeki payı %59,78 olup ihrakiye teslim lisansı sahibi ve dağıtıcı lisansı sahiplerinin payları ise sırasıyla %33,14 ve %7,08 olmuştur.
-
Bir önceki yıla göre benzin türlerindeki %49,30’luk artışa karşılık, motorin türlerinde %50,59’ luk bir azalış gözlemlenmektedir.
Yurtiçi Satışlar
-
2015 yılında son kullanıcılara yapılan toplam satış miktarı 24,834 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte 2013 ve 2014 yıllarında hemen hemen aynı seviyelerde gerçekleşen yurt içi satış miktarı, 2015 yılında bir önceki yıla göre % 13,43 oranında artmıştır.
-
2015 yılında dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahiplerinin toplam yurtiçi satış miktarı 24,245 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Dağıtıcı lisans sahiplerinin akaryakıt satış payları incelendiğinde en yüksek pazar payına sahip ilk üç lisans sahibinin toplam pazar payı yaklaşık %57’dir.
-
İllere göre bayilerde çalışan personel sayısının incelenmesinden istihdam sağlanan 91.089 kişiden yaklaşık % 62’sinin akaryakıt teslimatı ile ilgili kısımlarda çalıştığı anlaşılmaktadır.
-
2015 yılında yurtiçi satış ve transit rejim kapsamında 3,218 milyon ton ihrakiye teslimi gerçekleşmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen ihrakiye teslimlerinin yaklaşık %60’ı denizcilik; %40’ı ise havacılık amaçlıdır. Bahsi geçen teslimlerin %41’lik kısmının transit rejim kapsamındaki teslimlerden oluştuğu görülmektedir. Toplam ihrakiye teslimlerinde en yüksek pazar payına sahip ilk 3 firmanın pazar payı %60 ‘tır.
-
2015 yılında bir önceki yıla göre ihrakiye olarak teslim edilen denizcilik yakıtları ve fuel oil türleri sırasıyla %70,90 ve %65,80 oranında artmıştır.
-
Bayilere yapılan benzin türleri tesliminde en yüksek pazar payına sahip ilk 10 şirketin pazar payı toplamı yaklaşık %91 olup; motorin türleri için söz konusu oran yaklaşık %83 olarak gerçekleşmiştir.
-
2015 yılında Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) kapsamında yapılan satışların yaklaşık % 95’lik kısmını motorin türleri oluşturmakta olup; TTS ile yapılan satışlar dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından bayilere yapılan benzin ve motorin türleri teslimlerinin %11,89’unu oluşturmaktadır.
Fiyat Hareketleri
-
2015 yılı boyunca uluslararası piyasadaki fiyatlara bağlı olarak benzin ve motorin fiyatları ülkemizde değişim göstermiş ve vergisiz bayi satış fiyatı ortalaması yıl boyunca 95 oktan kurşunsuz benzin için 1,62 TL/LT, motorin için ise 1,63 TL/LT olarak gerçekleşmiştir.